Mất ngủ kéo dài bao lâu được coi là bất thường?

Mất ngủ là một chứng rối loạn giấc ngủ khiến người bệnh khó đi vào giấc ngủ hoặc ngủ không đủ giấc. Tình trạng này có thể diễn ra trong thời gian ngắn từ một đêm đến vài tuần, thậm chí kéo dài đến vài tháng. Nếu không cải thiện tình trạng mất ngủ có thể gây ra những ảnh hưởng tới sức khỏe cũng như năng suất làm việc.

1. Mất ngủ kéo dài bao lâu được coi là bất thường?

Mất ngủ là một chứng rối loạn giấc ngủ, trong đó bạn khó đi vào giấc ngủ hoặc ngủ không đủ giấc. Tình trạng này có thể diễn ra trong thời gian ngắn (cấp tính) hoặc có thể kéo dài trong thời gian dài (mãn tính).

• Mất ngủ cấp tính: là tình trạng mất ngủ kéo dài từ một đêm đến vài tuần.
• Mất ngủ mãn tính: là tình trạng khi nó xảy ra ít nhất ba đêm một tuần và xảy ra trong 3 tháng trở lên.

Có hai loại mất ngủ bao gồm nguyên phát và thứ phát.

• Mất ngủ nguyên phát: là tình trạng mất ngủ mà các vấn đề về giấc ngủ không liên quan đến bất kỳ tình trạng hoặc vấn đề sức khỏe nào khác.
• Mất ngủ thứ phát: là tình trạng khó ngủ do những vấn đề về sức khỏe (như hen suyễn, trầm cảm, viêm khớp, ung thư hoặc ợ chua), sử dụng một số loại thuốc men, hoặc sử dụng chất kích thích (như rượu).

Những triệu chứng đi kèm với tình trạng mất ngủ kéo dài bao gồm:

• Buồn ngủ vào ban ngày
• Mệt mỏi
• Gắt gỏng
• Các vấn đề về trí nhớ hoặc sự tập trung

Vì vậy, tình trạng mất ngủ kéo dài được coi là bất thường khi nó diễn ra trong thời gian từ vài tuần cho tới vài tháng và có đi kèm với những triệu chứng trên. Nếu tình trạng mất ngủ cấp tính không được can thiệp điều trị thì sẽ tiến triển thành mãn tính và ảnh hưởng đến sức khỏe cũng như đời sống sinh hoạt hằng ngày của người bệnh.

2. Những nguyên nhân gây mất ngủ kéo dài

Nguyên nhân gây ra tình trạng mất ngủ nguyên phát bao gồm:

• Căng thẳng liên quan đến các sự kiện lớn trong cuộc sống, chẳng hạn như mất việc làm hoặc thay đổi, sự mất mát của một người thân yêu, ly hôn hoặc chuyển nhà.
• Môi trường xung quanh bạn như tiếng ồn, ánh sáng hoặc nhiệt độ.
• Những thay đổi đối với lịch trình giấc ngủ của bạn như trễ máy bay, thay đổi công việc mới hoặc những thói quen xấu bạn mắc phải khi gặp các vấn đề về giấc ngủ khác

Nguyên nhân gây ra chứng mất ngủ thứ phát bao gồm:

• Các vấn đề sức khỏe tâm thần ví dụ như trầm cảm và lo lắng.
• Thuốc sử dụng trong điều trị dị ứng, cảm lạnh, trầm cảm, cao huyết áp và hen suyễn.
• Đau hoặc khó chịu vào ban đêm.
• Sử dụng cà phê, thuốc lá hoặc rượu.
• Cường giáp hay các vấn đề nội tiết khác.
• Các rối loạn giấc ngủ khác như: hội chứng chân không yên hoặc ngưng thở khi ngủ.

Mất ngủ ảnh hưởng đến phụ nữ nhiều hơn nam giới và người lớn tuổi nhiều hơn những người trẻ tuổi. Bên cạnh đó, người Mỹ gốc Phi trẻ và trung niên cũng có nguy cơ cao hơn. Ngoài ra, các yếu tố nguy cơ mất ngủ bao gồm:

• Bệnh lâu ngày
• Các vấn đề sức khỏe tâm thần
• Làm việc theo ca đêm hoặc ca luân phiên

3. Chẩn đoán và điều trị mất ngủ kéo dài

Để chẩn đoán và điều trị mất ngủ kéo dài, bác sĩ sẽ khám sức khỏe và hỏi về bệnh sử cũng như tiền sử giấc ngủ của bạn. Họ có thể yêu cầu bạn ghi nhật ký giấc ngủ trong một hoặc hai tuần, theo dõi các kiểu ngủ và cảm giác của bạn trong ngày. Họ có thể nói chuyện với đối tác trên giường của bạn về mức độ bạn đang ngủ. Bạn cũng có thể có các bài kiểm tra đặc biệt tại một trung tâm giấc ngủ.

Tình trạng mất ngủ cấp tính có thể không cần phải điều trị. Nếu bạn khó thực hiện các hoạt động hàng ngày vì mệt mỏi, bác sĩ có thể kê đơn thuốc ngủ trong thời gian ngắn. Thuốc có tác dụng nhanh nhưng trong thời gian ngắn có thể giúp bạn tránh được các vấn đề như buồn ngủ vào ngày hôm sau. Không sử dụng thuốc ngủ không kê đơn cho chứng mất ngủ. Bởi vì những loại thuốc này có thể có các tác dụng phụ và có xu hướng hoạt động kém hơn theo thời gian.

Đối với chứng mất ngủ kinh niên, bạn sẽ cần điều trị các tình trạng hoặc các vấn đề sức khỏe đang khiến bạn tỉnh táo. Bác sĩ cũng có thể đề xuất điều trị bằng liệu pháp hành vi. Điều này có thể làm thay đổi những điều bạn làm khiến chứng mất ngủ kéo dài trở nên tồi tệ hơn và từ đó tìm hiểu những gì bạn có thể làm để thúc đẩy giấc ngủ.

4. Biến chứng mất ngủ kéo dài ảnh hưởng đến cơ thể như thế nào?

Cơ thể và bộ não của con người cần nghỉ ngơi thông qua giấc ngủ để chúng có thể tự sửa chữa. Giấc ngủ cũng rất quan trọng cho việc học và lưu giữ những kỷ niệm. Nếu chứng mất ngủ kéo dài mà không được can thiệp sẽ gây ra một số biến chứng như:

• Nguy cơ cao mắc những vấn đề sức khỏe khác như: đái tháo đường, huyết áp cao, béo phì và trầm cảm,…
• Nguy cơ ngã cao.
• Khó lấy nét
• Sự lo ngại
• Gắt gỏng
• Thời gian phản ứng chậm có thể dẫn đến tai nạn giao thông

5. Các biện pháp phòng tránh bệnh mất ngủ kéo dài

Duy trì nhịp sinh học ổn định cũng như một thói quen ngủ tốt có thể giúp phòng ngừa chứng mất ngủ. Ngoài ra, một số biện pháp phòng ngừa tình trạng mất ngủ kéo dài như:

• Đi ngủ vào cùng một giờ mỗi đêm và thức dậy vào cùng một giờ vào mỗi buổi sáng. Cố gắng không ngủ trưa quá lâu vào ban ngày, vì chúng có thể khiến bạn khó ngủ hơn vào ban đêm.
• Không sử dụng thiết bị điện tử như điện thoại, tivi hoặc sách điện tử trước khi đi ngủ. Ánh sáng xanh từ những thiết bị này có thể khiến bạn khó ngủ hơn.
• Tránh caffeine, nicotine và rượu vào cuối ngày. Caffeine và nicotine là những chất kích phổ biến và có thể khiến bạn khó đi vào giấc ngủ. Rượu có thể khiến bạn thức giấc giữa đêm và làm giảm chất lượng giấc ngủ.
• Tập thể dục thường xuyên: hãy cố gắng không tập thể dục gần giờ đi ngủ, vì nó có thể khiến bạn khó đi vào giấc ngủ. Các chuyên gia đưa ra lời khuyên nên tập thể dục ít nhất 3 đến 4 giờ trước khi ngủ.
• Không ăn nhiều bữa vào cuối ngày hay ăn quá no vào buổi tối. Nhưng trước khi đi ngủ nếu có một bữa ăn nhẹ có thể giúp bạn dễ ngủ hơn.
• Làm cho không gian phòng ngủ thoải mái: tối, yên tĩnh và không quá ấm hoặc quá lạnh. Nếu ánh sáng là vấn đề khiến bạn khó ngủ, hãy sử dụng mặt nạ ngủ để che bớt ánh sáng. Nếu là âm thanh, hãy thử sử dụng nút tai, quạt hoặc máy tạo tiếng ồn trắng.
• Thực hiện một thói quen để thư giãn trước khi đi ngủ như đọc sách, nghe nhạc, đi tắm, hoặc ngồi thiền,… để hạn chế tình trạng mất ngủ kéo dài
• Không nên sử dụng giường cho bất cứ điều gì khác ngoài việc đi ngủ và tình dục.
• Nếu bạn không thể đi vào giấc ngủ và không buồn ngủ, hãy thức dậy và làm điều gì đó giúp tĩnh tâm, chẳng hạn như đọc sách cho đến khi bạn cảm thấy buồn ngủ.
• Nếu bạn có xu hướng nằm thao thức và lo lắng về mọi việc, hãy lập danh sách việc cần làm trước khi đi ngủ. Điều này có thể giúp bạn gạt mối bận tâm của mình sang một bên và thoải mái hơn trước khi ngủ.

Tóm lại, tình trạng mất ngủ được coi là bất thường khi kéo dài vài tuần cho tới vài tháng và có đi kèm với những triệu chứng khác như mệt mỏi, cáu gắt, buồn ngủ vào ban ngày,… Nếu tình trạng mất ngủ kéo dài không được cải thiện sớm có thể gây ra những ảnh hưởng tới sức khỏe cũng như năng suất làm việc của bạn. Vì vậy, hãy tập cho mình thói quen duy trì nhịp sinh học ổn định, nếu tình trạng mất ngủ kéo dài xảy ra hãy đến cơ sở y tế để tìm ra vấn đề và có liệu pháp điều trị phù hợp.