Cẩm nang SleepzGood
Ngủ bị giật mình là gì? 4 lý do khiến bạn ngủ hay bị giật mình
Khi ngủ bị giật mình không phải là một bệnh lý hay một rối loạn ở hệ thần kinh, mà là sự co giật cơ đột ngột xuất hiện trong vài giờ đầu tiên của giấc ngủ. Ngủ bị giật mình thường đi kèm với cảm giác hụt hẫng hoặc lo sợ khi trong giấc ngủ. Tình trạng này kéo dài có thể ảnh hưởng tới chất lượng giấc ngủ và gây mệt mỏi vào sáng hôm sau. Vậy tại sao ngủ hay bị giật mình?
1. Hiện tượng ngủ bị giật mình
Một số nghiên cứu cho thấy rằng có tới 70% dân số thế giới từng gặp hiện tượng ngủ hay bị giật mình. Ngủ bị giật mình thường xuất hiện trong giai đoạn đi vào giấc ngủ quá nhanh. Ở giai đoạn đầu của giấc ngủ, hơi thở và nhịp tim chậm dần. Tuy nhiên, nếu bạn quá mệt mỏi thì não đã trải qua giai đoạn này nhanh hơn bình thường. Điều này khiến cho não bộ phản ứng với một cú giật hóa học dẫn tới hiện tượng ngủ bị giật mình. Hầu hết mọi người đều đã từng trải qua cảm giác ngủ bị giật mình. Hiện tượng ngày ở mỗi người xuất hiện cũng khác nhau, có người bị giật nhẹ đến mức không hề nhận ra.
Đặc điểm của tình trạng rung giật cơ khi ngủ là diễn ra một cách đột ngột và có thể dễ dàng phá vỡ giấc ngủ của bạn. Khiến cho giấc ngủ bị gián đoạn và thức giấc vào giữa đêm. Nguyên nhân chính gây ra tình trạng ngủ bị giật mình vẫn chưa được xác định rõ, mặc dù có nhiều nghiên cứu về vấn đề này. Một số yếu tố được cho là gây ra tình trạng giật mình khi ngủ có thể kể tới như căng thẳng quá mức, uống nhiều cà phê, hoặc tập thể dục vào buổi đêm. Cho dù hiện tượng giật mình khi ngủ thường xảy ra với những người có lối sống và thói quen đi ngủ xấu nhưng chúng cũng vẫn xảy ra ở những người khỏe mạnh.
2. Nguyên nhân gây tình trạng ngủ bị giật mình
Tại sao ngủ bị giật mình? Ngủ bị giật mình là một hiện tượng sinh lý bình thường và có thể phòng tránh khi biết rõ nguyên nhân gây ra. Một số nguyên nhân chính có thể dẫn tới tình trạng ngủ bị giật mình như:
- Nằm sai tư thế: Một trong những nguyên nhân gây ra tình trạng giật mình khi ngủ có thể kể tới ngủ sai tư thế. Với con người, ngủ là trạng thái đưa cơ thể vào trạng thái nghỉ ngơi và an toàn. Nếu bạn vô tình ngủ sai tư thế, bộ não sẽ nhận thức rằng cơ thể có một mối nguy hiểm đang gần kề, khiến cho bạn ngủ không được sâu giấc hay bị giật mình và tỉnh giấc. Bên cạnh đó, ngủ sai tư thế còn gây ra đau lưng và cổ khiến cho bạn mệt mỏi, khó thở khi đang ngủ, chuột rút, tuần hoàn không đều, nhức đầu, khó tiêu, ợ nóng và thậm chí có thể làm xuất hiện nếp nhăn sớm.
- Tâm lý căng thẳng: Nếu cơ thể phải làm việc quá sức vào ban ngày thì ban đêm cũng hay gặp hiện tượng giật mình khi ngủ. Sự căng thẳng và lo lắng sẽ gây áp lực đè nặng lên hệ thần kinh phản xạ truyền tới não trong khi ngủ. Đặc điểm chung của những người giật mình khi ngủ thường đối mặt với sự lo lắng, mệt mỏi và stress ở trường học hay nơi làm việc. Trên thực tế, những người đang bị stress thường hay giật mình thức giấc lúc nửa đêm và vô cùng khó trở lại giấc ngủ.
- Uống nhiều cà phê: Nếu sử dụng quá nhiều các loại đồ uống kích thích có chứa caffeine như cà phê, trà xanh vào ban đêm thì có thể khiến cho cơ thể bị mất ngủ dẫn tới khó ngủ, nằm trằn trọc và mệt mỏi. Điều này cũng là một trong những yếu tố dẫn tới hiện tượng ngủ hay bị giật mình. Ngoài ra, một số đồ uống chứa cồn hoặc thức uống có gas hay thức ăn chứa nhiều dầu mỡ cùng với các loại thức ăn cay nóng cũng dễ dẫn tới tình trạng khó ngủ.
- Thiếu canxi: Canxi đóng một vai trò rất quan trọng đối với xương và răng, bên cạnh đó còn đóng vai trò quan trọng trong hệ thần kinh và hoạt động co giãn linh hoạt của tim mạch và cơ bắp. Canxi giúp điều tiết sự cân bằng giữa trạng thái ức chế và hưng phấn của vỏ não. Khi cơ thể thiếu canxi có thể gây ra hiện tượng rung giật cơ khi ngủ. Ngoài ra, nếu cơ thể thiếu một số chất dinh dưỡng nhất định khác như vitamin B12 cũng có thể dẫn tới hiện tượng giật mình khi ngủ.
3. Cách phòng ngừa hiện tượng ngủ bị giật mình
3.1 Ngủ đúng tư thế
Để đảm bảo chất lượng giấc ngủ tối ưu và sức khỏe tổng thể, các bác sĩ y khoa thường khuyến cáo rằng bạn nên chọn tư thế ngủ nằm nghiêng người sang một bên hoặc nằm ngửa, đặc biệt là nằm thẳng lưng, vì những tư thế này giúp duy trì sự cân bằng và hỗ trợ cột sống một cách tốt nhất. Việc ngủ ở những tư thế này không chỉ giúp duy trì sự ổn định của cột sống mà còn giảm nguy cơ đau lưng và các vấn đề về cơ khớp, từ đó giảm thiểu sự căng thẳng và mệt mỏi trong suốt cả ngày. Ngoài việc chú trọng vào tư thế ngủ, lựa chọn một chiếc đệm vững chắc và êm ái cũng đóng vai trò hết sức quan trọng trong việc nâng cao chất lượng giấc ngủ. Một chiếc đệm phù hợp không chỉ giúp cơ thể cảm thấy thoải mái, hỗ trợ tốt cho từng phần của cơ thể mà còn giảm hiện tượng giật mình và thay đổi tư thế khi ngủ, giúp bạn có giấc ngủ sâu và liên tục hơn. Hơn nữa, để đảm bảo rằng giấc ngủ của bạn thực sự đạt chất lượng cao, bạn cũng cần duy trì một chế độ sinh hoạt hợp lý, bao gồm việc đi ngủ sớm và ngủ đủ giấc mỗi đêm, điều này giúp cơ thể có đủ thời gian để nghỉ ngơi, phục hồi và tái tạo năng lượng. Khi kết hợp tất cả những yếu tố này, bạn sẽ cải thiện đáng kể chất lượng giấc ngủ của mình và từ đó nâng cao sức khỏe tổng thể, cảm thấy tinh thần minh mẫn và cơ thể khỏe mạnh hơn.
3.2 Ngăn ngừa giật mình khi ngủ bằng cách tránh căng thẳng
Có nhiều cách giúp bạn hạn chế được tình trạng lo lắng và căng thẳng như đi dạo ngoài trời để hít thở không khí trong lành, nghe nhạc, ngồi thiền và cảm thấy bình yên hơn. Bạn có thể ngồi thiền tại nhà kết hợp những bản nhạc nhẹ nhàng, du dương. Bên cạnh đó, bạn cần hạn chế làm việc quá sức và nên xen kẽ khoảng thời gian nghỉ ngơi, thư giãn trong thời gian làm việc. Hãy tránh những suy nghĩ hoặc hoạt động gây căng thẳng vào buổi chiều cũng như buổi tối trước khi đi ngủ.
3.3 Ăn uống lành mạnh để có giấc ngủ ngon
Bạn cần đảm bảo một chế độ ăn uống hợp lý bổ sung đủ magie, canxi để phòng ngừa co giật cơ và dây thần kinh. Hãy cố gắng duy trì thực hiện chế độ ăn lành mạnh và cân bằng ví dụ như ăn ít thực phẩm có chứa nhiều đường và muối nhưng tăng cường nhiều trái cây giàu chất xơ và vitamin. Bạn có thể uống nước lọc hoặc các loại nước ép tốt cho giấc ngủ ví dụ như nước ép chuối, dưa hấu, anh đào,…
Tình trạng ngủ bị giật mình có thể được hạn chế nếu như bạn thay đổi các thói quen xấu khiến cho giấc ngủ không sâu. Ngoài ra, bạn nên bổ sung các chất dinh dưỡng cần thiết có lợi cho một giấc ngủ ngon. Tuy nhiên, nếu hiện tượng này vẫn tiếp tục diễn ra dù bạn đã ăn ngủ điều độ thì bạn cần tới cơ sở y tế để được tư vấn và điều trị hiệu quả.
Tóm lại, khi ngủ bị giật mình không phải là một bệnh lý hay một rối loạn ở hệ thần kinh. Tình trạng này kéo dài có thể ảnh hưởng tới chất lượng giấc ngủ và gây mệt mỏi vào sáng hôm sau. Vì vậy, bạn cần xây dựng cho mình một lối sống lành mạnh, ngủ đúng tư thế, tránh ăn và uống các loại thực phẩm có chứa chất kích thích, đặc biệt phải luôn giữ một tinh thần thoải mái.
