Những điều cần biết về rối loạn ngôn ngữ Dysarthria

Rối loạn ngôn ngữ Dysathria có thể gặp ở bất kì ai, kể cả người lớn và trẻ em. Vậy rối loạn ngôn ngữ Dysathria là gì, nguyên nhân, hậu quả và cách điều trị ra sao? Hãy cùng Youmed tìm hiểu về căn bệnh này ngay sau đây!

1. Tổng quan về rối loạn ngôn ngữ Dysarthria

Rối loạn ngôn ngữ này xảy ra khi những cơ ở miệng, mặt dùng cho phát âm trở nên yếu hoặc khó cử động. Bệnh khiến bạn gặp khó khăn trong việc kiểm soát chúng. Chứng rối loạn ngôn ngữ Dysarthria gây ra nói ngọng hoặc nói chậm, khó hiểu.

Nguyên nhân phổ biến của chứng loạn ngôn ngữ Dysarthria bao gồm rối loạn hệ thần kinh và các tình trạng gây liệt mặt hoặc yếu cơ lưỡi hoặc cổ họng. Một số loại thuốc cũng có thể gây loạn ngôn ngữ Dysarthria.

Điều trị nguyên nhân cơ bản của chứng loạn ngôn ngữ Dysarthria có thể cải thiện khả năng nói của bạn. Bạn cũng có thể tìm đến liệu pháp ngôn ngữ. Đối với chứng rối loạn ngôn ngữ do thuốc kê đơn, thay đổi hoặc ngừng thuốc có thể hữu ích.

2. Các triệu chứng thường gặp của rối loạn ngôn ngữ Dysarthria

Các dấu hiệu và triệu chứng của rối loạn ngôn ngữ khác nhau, tùy thuộc vào nguyên nhân cơ bản và loại Dysathria. Chúng có thể bao gồm:

• Nói lắp
• Nhịp điệu nói không đều hoặc bất thường
• Nói chậm
• Không thể nói quá to, nói thì thầm
• Nói nhanh khó hiểu
• Giọng mũi, khàn hoặc căng thẳng
• Âm lượng giọng nói không đều
• Bài phát biểu đơn điệu
• Khó cử động lưỡi hoặc cơ mặt của bạn

3. Nguyên nhân chứng loạn ngôn ngữ Dysarthria

Trong rối loạn ngôn ngữ, bạn có thể gặp khó khăn trong việc di chuyển các cơ trong miệng, mặt hoặc hệ thống hô hấp trên để kiểm soát lời nói. Các điều kiện có thể dẫn đến chứng loạn ngôn ngữ Dysarthria bao gồm:

• Bệnh xơ cứng teo cơ bên (ALS, hoặc bệnh Lou Gehrig)
• Chấn thương não
• U não, bại não
• Chấn thương đầu
• Bệnh Huntington
• Bệnh lyme
• Loạn dưỡng cơ bắp
• Bệnh đa xơ cứng
• Hội chứng Guillain Barre
• Bệnh nhược cơ
• Bệnh Parkinson
• Đột quỵ
• Bệnh Wilson

Một số loại thuốc, chẳng hạn như một số loại thuốc an thần và thuốc co giật, cũng có thể gây ra chứng rối loạn ngôn ngữ Dysarthria.

4. Những yếu tố nào làm tăng nguy cơ mắc rối loạn ngôn ngữ Dysathria?

Có rất nhiều yếu tố làm tăng nguy cơ mắc loạn vận ngôn như:

• Bệnh thoái hóa não;
• Các bệnh thần kinh – cơ;
• Lạm dụng chất gây nghiện;
• Tuổi cao.

5. Rối loạn ngôn ngữ Dysarthria gây ra các biến chứng gì?

Do các vấn đề về giao tiếp mà chứng rối loạn ngôn ngữ Dysarthria gây ra, các biến chứng có thể bao gồm:

• Khó khăn về mặt xã hội: Các vấn đề về giao tiếp có thể ảnh hưởng đến mối quan hệ của bạn với gia đình và bạn bè. Khiến các tình huống xã hội trở nên khó khăn.
  • Phiền muộn: Ở một số người, rối loạn ngôn ngữ có thể dẫn đến cô lập xã hội và trầm cảm.

6. Chẩn đoán rối loạn ngôn ngữ Dysarthria như thế nào?

Các bác sĩ có thể đánh giá bài khả năng nói của bạn để giúp xác định loại rối loạn ngôn ngữ mà bạn mắc phải. Bên cạnh việc tiến hành khám sức khỏe, bác sĩ có thể yêu cầu các xét nghiệm để tìm nguyên nhân, bao gồm:

• Các xét nghiệm hình ảnh: Các xét nghiệm hình ảnh, chẳng hạn như chụp MRI hoặc CT, tạo ra các hình ảnh chi tiết về não, đầu và cổ của bạn có thể giúp xác định nguyên nhân gây rối loạn ngôn ngữ.
• Dẫn truyền não và thần kinh: Điện não đồ (EEG) đo hoạt động điện trong não của bạn. Điện cơ đồ (EMG) đánh giá hoạt động điện trong dây thần kinh của bạn khi chúng truyền thông điệp đến cơ của bạn. Các nghiên cứu về dẫn truyền thần kinh đo lường sức mạnh và tốc độ của các tín hiệu điện khi chúng truyền qua dây thần kinh đến cơ của bạn.
• Xét nghiệm máu và nước tiểu. Những điều này có thể giúp xác định xem một bệnh truyền nhiễm hoặc bệnh viêm gây ra các triệu chứng của bạn.

• 
  Chọc dò tủy sống. Có thể chẩn đoán các bệnh nhiễm trùng nghiêm trọng, rối loạn hệ thần kinh trung ương và ung thư não hoặc tủy sống.
• Sinh thiết não. Nếu nghi ngờ có khối u não, bác sĩ có thể lấy ra một mẫu nhỏ mô não của bạn để xét nghiệm.
• Kiểm tra thần kinh tâm lý. Đây là phương pháp giúp đánh giá khả năng suy nghĩ (nhận thức), kỹ năng, khả năng nghe hiểu, đọc và viết cũng như các kỹ năng khác.

7. Các phương pháp điều trị rối loạn ngôn ngữ Dysathria

Việc điều trị sẽ phụ thuộc vào nguyên nhân và mức độ nghiêm trọng của các triệu chứng và loại rối loạn ngôn ngữ mà bạn mắc phải.

Điều trị nguyên nhân gây ra chứng Dysathria có thể cải thiện khả năng nói của bạn. Nếu chứng rối loạn ngôn ngữ của bạn là do thuốc kê đơn, hãy nói chuyện với bác sĩ về việc thay đổi hoặc ngừng các loại thuốc đó.

Liệu pháp nói và ngôn ngữ

Chuyên gia trị liệu sẽ hướng dẫn cho bạn:

• Các bài tập để tăng cường cơ của miệng và hàm
• Các cách nói rõ ràng hơn, chẳng hạn như nói chậm hơn hoặc dừng lại để bắt hơi thở
• Làm thế nào để kiểm soát hơi thở, giúp cho tiếng nói của bạn to hơn
• Cách sử dụng các thiết bị như bộ khuếch đại để cải thiện âm thanh của giọng nói

Bác sĩ chuyên khoa ngôn ngữ nói của bạn có thể khuyên bạn nên thử các phương pháp giao tiếp khác nếu liệu pháp ngôn ngữ và lời nói không hiệu quả. Các phương pháp giao tiếp này có thể bao gồm các dấu hiệu trực quan, cử chỉ, bảng chữ cái hoặc công nghệ dựa trên máy tính.

Tự cải thiện

Nếu bạn mắc chứng rối loạn nhịp tim nghiêm trọng khiến giọng nói của bạn khó hiểu, những gợi ý sau có thể giúp bạn giao tiếp hiệu quả hơn:

• Hãy nói chậm rãi: Người nghe có thể hiểu bạn hơn khi có thêm thời gian để suy nghĩ về những gì họ đang nghe.
• Khởi đầu bằng câu ngắn: Giới thiệu chủ đề của bạn bằng một từ hoặc một cụm từ ngắn trước khi nói những câu dài hơn.
• Đánh giá sự thông hiểu người nghe: Yêu cầu người nghe xác nhận rằng họ biết bạn đang nói gì.
• Nếu bạn cảm thấy mệt mỏi, hãy viết ngắn gọn: Mệt mỏi có thể làm cho bài phát biểu của bạn khó hiểu hơn.
• Viết tin nhắn có thể hữu ích: Nhập tin nhắn trên điện thoại di động hoặc thiết bị cầm tay hoặc mang theo bút chì và tập giấy nhỏ bên mình.
• Sử dụng các phím tắt: Tạo bản vẽ và sơ đồ hoặc sử dụng ảnh trong các cuộc trò chuyện, vì vậy bạn không cần phải nói mọi thứ. Ngôn ngữ cơ thể cũng có thể giúp truyền tải thông điệp của bạn.

Sự hỗ trợ từ gia đình và bạn bè

Nếu thành viên trong gia đình hoặc bạn bè bị chứng Dysathria, những gợi ý sau có thể giúp bạn giao tiếp tốt hơn với người đó:

• Dành nhiều thời gian để nói chuyện.
• Không hoàn thành câu hoặc sửa lỗi của bệnh nhân.
• Nhìn vào người đó khi họ đang nói.
• Giảm tiếng ồn gây mất tập trung trong môi trường.
• Đặt câu hỏi có hoặc không.
• Nói với người đó nếu bạn khó hiểu.
• Chuẩn bị sẵn giấy và bút chì hoặc bút mực.
• Giúp người mắc chứng rối loạn ngôn ngữ tạo một cuốn sách từ, tranh và ảnh để hỗ trợ các cuộc trò chuyện.
• Hỗ trợ họ tham gia vào các cuộc trò chuyện càng nhiều càng tốt.
• Nói chuyện bình thường. Nhiều người mắc chứng rối loạn cảm xúc hiểu người khác mà không gặp khó khăn. Vì vậy không cần phải nói chậm lại hoặc nói to khi bạn nói chuyện.

Rối loạn ngôn ngữ Dysarthria có thể là dấu hiệu gợi ý một tình trạng nghiêm trọng. Thông tin trong bài viết chỉ có tính chất tham khảo. Hãy đến gặp bác sĩ nếu bạn có những thay đổi đột ngột hoặc không rõ nguyên nhân trong khả năng nói của mình.

Bác sĩ của chúng tôi