Tin Sức Khoẻ
Mất ngủ do căng thẳng là gì, có khắc phục được không?
Mất ngủ do căng thẳng (stress) là một trong những tình trạng rất phổ biến hiện nay, nếu không được khắc phục kịp thời có thể dẫn đến nhiều hậu quả nghiêm trọng. Cùng tìm hiểu về cơ chế, các loại căng thẳng gây mất ngủ và cách khắc phục trong bài viết sau.
1. Mất ngủ do căng thẳng là gì?
Căng thẳng thần kinh hay còn có tên gọi khác là stress, diễn tả sự bất ổn về tinh thần. Khi gặp căng thẳng, phản ứng của cơ thể sẽ là chống lại bằng cách tiết hormone kích thích hệ thần kinh giao cảm. Điều này làm nhịp tim, nhịp thở tăng lên.
Căng thẳng thần kinh thường xuyên sẽ gây tăng sinh các gốc tự do, làm ảnh hưởng đến các cơ quan trong cơ thể, trong đó có não. Cụ thể, các gốc tự do tấn công và gây tổn thương các tế bào thần kinh, làm tăng nguy cơ hình thành huyết khối hoặc mảng xơ vữa.
Não là cơ quan điều khiển hoạt động của các cơ quan trong cơ thể, cũng là nơi điều hòa nhịp thức – ngủ. Do đó, căng thẳng thần kinh có thể là nguyên nhân gây mất ngủ và ngược lại.
2. Các loại căng thẳng thần kinh dễ gây mất ngủ
2.1 Áp lực công việc, học tập
Những áp lực hữu hình và vô hình trong công việc, học tập, đời sống tâm lý bị đè nén có thể ảnh hưởng tiêu cực đến hệ thần kinh, gây mất ngủ, thiếu ngủ, mệt mỏi.
Tình trạng làm việc quá sức cũng có thể là nguyên nhân khiến cơ thể trở nên mệt mỏi, tinh thần không minh mẫn, não bộ căng thẳng làm rối loạn giấc ngủ.
2.2 Sử dụng thiết bị điện tử quá mức dẫn đến mất ngủ
Việc sử dụng và tiếp xúc thường xuyên với các thiết bị điện tử như điện thoại, máy tính, ipad…hàng ngày, hàng giờ và trong thời gian dài có thể gây mỏi mắt, đau đầu, căng thẳng. Điều này đặc biệt rõ nét hơn ở những người người có thói quen sử dụng điện thoại trước khi đi ngủ. Ánh sáng phát ra từ các thiết bị trên có thể gây ảnh hưởng trực tiếp đến mắt khiến chúng ta khó ngủ hơn.
2.3 Suy nhược thần kinh
Tình trạng thiếu chất trầm trọng hoặc do các chấn thương tâm lý lâu ngày có thể khiến tinh thần không được thoải mái, dễ căng thẳng, lo lắng. Căng thẳng kéo dài khiến hệ thần kinh suy nhược và gây rối loạn giấc ngủ. Thậm chí người bệnh có thể mất ngủ cả đêm trong nhiều ngày liên tiếp, khiến cơ thể luôn trong tình trạng mệt mỏi, thiếu sức sống.
Những cú sốc lớn có thể gây ảnh hưởng đến tâm lý và dẫn đến mất ngủ như:
– Ly hôn hoặc trục trặc trong hôn nhân hoặc gia đình
– Cái chết của người thân
– Bệnh tật hoăc chấn thương
– Những thay đổi bất ngờ trong cuộc sống
3. Hậu quả của mất ngủ do căng thẳng, stress
Mất ngủ do căng thẳng không quá nguy hiểm, nhưng nếu không được khắc phục kịp thời có thể ảnh hưởng nghiêm trọng đến sức khỏe, bao gồm:
– Luôn có cảm giác mệt mỏi, giảm khả năng ghi nhớ, tập trung.
– Tăng nguy cơ mắc bệnh trầm cảm và các bệnh về thần kinh.
– Gây tăng huyết áp, rối loạn nhịp tim.
– Tăng nguy cơ mắc các bệnh da như chàm, vảy nến, viêm da tiếp xúc…
– Gây sạm da, nám, tàn nhang…
– Ảnh hưởng đến chu kỳ kinh nguyệt ở phụ nữ, khiến chu kỳ kinh không đều, mất kinh, kinh nguyệt đổi màu, mùi bất thường…
– Giảm ham muốn tình dục, rối loạn sinh lý ở nam giới như rối loạn cương dương, xuất tinh sớm…
– Tăng nguy cơ bị nhồi máu cơ tim gấp 6 lần người bình thường khác.
– Thay đổi tâm trạng, người bệnh dễ nổi cáu, dễ thay đổi cảm xúc.
– Làm phát sinh các bệnh về tiêu hóa như viêm dạ dày cấp, viêm ruột.
4. Cách cải thiện chứng mất ngủ do stress, căng thẳng
Tùy vào mức độ mất ngủ và những ảnh hưởng do bệnh gây ra mà có những phương pháp khác nhau để khắc phục.
4.1 Các biện pháp điều trị mất ngủ do căng thẳng không dùng thuốc
Để cải thiện chất lượng giấc ngủ, đặc biệt khi bạn gặp phải tình trạng mất ngủ do căng thẳng, các bác sĩ khuyến nghị một số biện pháp hữu ích sau đây. Những biện pháp này không chỉ giúp cải thiện giấc ngủ mà còn hỗ trợ làm giảm căng thẳng, từ đó giảm bớt tình trạng mất ngủ do căng thẳng.
- Cân bằng thời gian sinh hoạt: Đảm bảo rằng bạn làm việc từ 7 đến 8 giờ mỗi ngày và dành đủ thời gian để nghỉ ngơi. Đặt ra một lịch trình ngủ ổn định, đảm bảo giấc ngủ từ 7 đến 8 tiếng mỗi đêm. Thói quen này giúp cơ thể ổn định nhịp sinh học và giảm thiểu tình trạng mất ngủ do căng thẳng bằng cách tạo ra sự đồng đều trong chu kỳ ngủ.
- Hạn chế sử dụng thiết bị điện tử: Giảm tiếp xúc với các thiết bị điện tử, đặc biệt là trước khi đi ngủ. Ánh sáng xanh từ điện thoại, máy tính và TV có thể làm rối loạn nhịp sinh học, làm tăng tình trạng mất ngủ do căng thẳng. Nên ngừng sử dụng các thiết bị này ít nhất 1 đến 2 giờ trước khi đi ngủ để giúp cơ thể chuẩn bị cho giấc ngủ.
- Chế độ sinh hoạt hợp lý: Một chế độ sinh hoạt hợp lý giúp điều hòa bộ máy sinh học của cơ thể, từ đó giảm tình trạng mất ngủ do căng thẳng. Đặt ra thói quen đi ngủ và thức dậy vào cùng một thời điểm mỗi ngày để cơ thể có thể điều chỉnh đồng hồ sinh học của mình.
- Luyện tập thể thao: Tập thể dục đều đặn có thể giúp giảm bớt căng thẳng và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Các hoạt động như thiền không chỉ giúp loại bỏ phiền muộn mà còn có tác dụng an thần, cải thiện tuần hoàn máu, từ đó hỗ trợ giảm tình trạng mất ngủ do căng thẳng.
- Thư giãn thần kinh: Áp dụng các phương pháp thư giãn như đọc sách, đi du lịch hoặc mua sắm có thể giúp bạn giảm căng thẳng và thư giãn tinh thần. Những hoạt động này không chỉ làm giảm cảm giác lo âu mà còn giúp cải thiện giấc ngủ, làm giảm tình trạng mất ngủ do căng thẳng.
- Chế độ dinh dưỡng: Bổ sung thực phẩm giàu vitamin và khoáng chất có lợi cho hệ thần kinh như cam, quýt, dâu tây để giúp giải tỏa căng thẳng và suy nghĩ tiêu cực. Tránh các thực phẩm cay nóng, nhiều chất béo, khó tiêu, cà phê và rượu bia vì chúng có thể làm tình trạng căng thẳng và mất ngủ của bạn trở nên tồi tệ hơn.
- Uống trà thảo mộc: Trà thảo mộc như trà hạt sen, mật ong hoặc trà gừng có tác dụng an thần và giúp cơ thể thư giãn. Uống trà thảo mộc trước khi đi ngủ có thể giúp giảm tình trạng mất ngủ do căng thẳng, tạo điều kiện cho một giấc ngủ ngon hơn.
- Thay đổi không gian phòng ngủ: Cải thiện không gian phòng ngủ bằng cách tạo ra một môi trường yên tĩnh, mát mẻ và thoải mái có thể giúp bạn cảm thấy dễ chịu hơn và cải thiện chất lượng giấc ngủ. Điều này cũng giúp làm giảm tình trạng mất ngủ do căng thẳng, hỗ trợ cho một giấc ngủ sâu hơn.
Các biện pháp này thường chỉ có tác dụng hỗ trợ và làm giảm tình trạng mất ngủ do căng thẳng trong trường hợp bệnh nhẹ. Đối với các tình trạng nghiêm trọng hơn, việc áp dụng các phương pháp điều trị chuyên sâu và tham khảo ý kiến của bác sĩ có thể cần thiết để điều trị hiệu quả tình trạng mất ngủ do căng thẳng.
4.2 Sử dụng thuốc điều trị mất ngủ do căng thẳng
Nếu tình trạng mất ngủ kéo dài khiến cơ thể bạn quá mệt mỏi, bạn nên đi khám chuyên khoa Nội thần kinh để được bác sĩ chẩn đoán và tư vấn cách dùng thuốc điều trị. Một số loại thuốc có tác dụng chữa mất ngủ mà bạn có thể tham khảo như thuốc an thần, thuốc ngủ, thuốc trầm cảm 3 vòng,… Các loại thuốc này cần được kê đơn bởi bác sĩ chuyên khoa và tuân thủ chỉ định để cho hiệu quả cao nhất.
Có thể thấy mất ngủ do căng thẳng thần kinh ảnh hưởng rất lớn đến cơ thể, vì vậy, bạn cần thăm khám sớm để được chẩn đoán và tư vấn điều trị hiệu quả bởi các chuyên gia.
