Tin Sức Khoẻ
Liệt trên nhân tiến triển: Triệu chứng, chẩn đoán và điều trị
Bạn gặp các vấn đề liên quan đến khả năng đi lại, thăng bằng hay khả năng nhìn? Hay bạn muốn tìm hiểu thêm về bệnh liệt trên nhân tiến triển? Dưới đây là bài viết của Bác sĩ của chúng tôi sẽ cung cấp cho bạn những thông tin cơ bản về bệnh này, gồm triệu chứng, chẩn đoán và điều trị. Hãy cùng theo dõi nhé!
Liệt trên nhân tiến triển là gì
Đây là một rối loạn tại não không phổ biến. Bệnh gây ra các vấn đề nghiêm trọng về đi lại, thăng bằng và cử động mắt, sau đó là nuốt. Rối loạn này là kết quả của sự suy giảm các tế bào trong các vùng não kiểm soát vận động của cơ thể, sự phối hợp các vận động, suy nghĩ và các chức năng quan trọng khác. Bệnh liệt trên nhân tiến triển còn được gọi là hội chứng Steele-Richardson-Olszewski hay thoái hóa não tiến triển.
Để chat, gọi điện và đặt khám bác sĩ của chúng tôi
Bệnh thường sẽ nặng hơn theo thời gian và có thể dẫn đến các biến chứng đe dọa tính mạng, chẳng hạn như viêm phổi và các vấn đề về nuốt. Không có cách chữa đặc hiệu cho bệnh liệt trên nhân tiến triển. Vì vậy, điều trị tập trung vào việc kiểm soát các dấu hiệu và triệu chứng.
Nguyên nhân
Nguyên nhân của bệnh vẫn chưa được biết đến một cách tường tận. Những dấu hiệu và triệu chứng của rối loạn là kết quả của sự suy giảm tế bào trong các vùng não, đặc biệt là những vùng giúp bạn kiểm soát chuyển động cơ thể và suy nghĩ.
Các nhà nghiên cứu đã phát hiện ra rằng các tế bào não đang suy thoái của những người mắc bệnh liệt trên nhân tiến triển có hàm lượng bất thường của một loại protein gọi là “tau”. Chất “tau” cũng được tìm thấy trong các chứng rối loạn thoái hóa thần kinh khác, chẳng hạn như bệnh Alzheimer.
Hiếm khi liệt trên nhân tiến triển xảy ra trong một gia đình. Nhưng mối liên hệ với di truyền không rõ ràng và hầu hết những người mắc bệnh không di truyền chứng rối loạn này.
Các yếu tố nguy cơ
Yếu tố nguy cơ duy nhất đã được chứng minh cho bệnh là tuổi tác. Tình trạng này thường ảnh hưởng đến những người khoảng 60 tuổ và hầu như không ghi nhận ở những người dưới 40 tuổi.
Các triệu chứng
Các dấu hiệu và triệu chứng đặc trưng của bệnh liệt trên nhân tiến triển bao gồm:
- Mất thăng bằng khi đi bộ.
- Rối loạn khả năng nhìn xung quanh. Bạn có thể gặp khó khăn đặc biệt khi nhìn xuống hoặc các hình ảnh bị mờ và nhìn đôi. Khó khăn trong việc tập trung nhìn vật thể này có thể khiến một số người làm đổ thức ăn hoặc tỏ ra không quan tâm đến cuộc trò chuyện vì giao tiếp bằng mắt kém.
Các dấu hiệu và triệu chứng có thể gặp của bệnh liệt trên nhân tiến triển thường rất đa dạng. Chúng có thể tương đối giống những dấu hiệu và triệu chứng của bệnh Parkinson và chứng sa sút trí tuệ. Chúng thường trở nên tồi tệ hơn theo thời gian và có thể bao gồm:
- Mất sự linh hoạt và cử động vụng về.
- Ngã.
- Các vấn đề về nói và nuốt.
- Nhạy cảm với ánh sáng.
- Rối loạn giấc ngủ.
- Mất hứng thú với các hoạt động thú vị.
- Hành vi bốc đồng, có thể bao gồm cười hoặc khóc mà không có lý do.
- Khó khăn với trí nhớ, lý luận, giải quyết vấn đề và ra quyết định.
- Trầm cảm và lo âu.
- Nét mặt ngạc nhiên hoặc sợ hãi do cơ mặt căng cứng.
Các biến chứng
Các biến chứng của bệnh chủ yếu do cử động cơ chậm và khó khăn. Những biến chứng này có thể bao gồm:
- Ngã. Ngã có thể dẫn đến chấn thương đầu, gãy xương và các chấn thương khác.
- Khó tập trung nhìn. Vấn đề này cũng có thể dẫn đến chấn thương.
- Mất ngủ.
- Không thể nhìn thẳng vào đèn sáng.
- Khó nuốt. Rối loạn nuốt có thể dẫn đến nghẹn hoặc hít phải thức ăn hoặc chất lỏng vào đường thở (hít vào).
- Viêm phổi. Viêm phổi có thể do hít phải thức ăn hoặc dị vật. Đây là nguyên nhân tử vong phổ biến nhất ở những người bị liệt trên nhân tiến triển
- Các hành vi bốc đồng, ví dụ như đứng dậy mà không đợi sự trợ giúp – có thể dẫn đến ngã.
Chẩn đoán
Bệnh có thể khó chẩn đoán rõ ràng vì các dấu hiệu và triệu chứng tương tự như bệnh Parkinson. Bác sĩ có thể nghi ngờ rằng bạn bị liệt trên nhân tiến triển chứ không phải bệnh Parkinson nếu có các đặc điểm sau:
- Không có triệu chứng run.
- Đáp ứng kém hoặc không đáp ứng với thuốc điều trị Parkinson.
- Khó cử động mắt, đặc biệt là nhìn xuống.
Bác sĩ có thể đề nghị chụp MRI để xác định xem bạn có bị teo ở các vùng cụ thể của não liên quan đến bệnh liệt trên nhân tiến triển hay không.
Chụp cắt lớp phát xạ positron (PET) cũng có thể được khuyến nghị để kiểm tra các dấu hiệu sớm của những thay đổi trong não có thể không xuất hiện trên MRI.
Điều trị
Mặc dù không có cách chữa đặc hiệu cho bệnh liệt trên nhân tiến triển nhưng các phương pháp điều trị có sẵn có thể giúp giảm bớt các triệu chứng của rối loạn. Các lựa chọn bao gồm:
- Thuốc điều trị bệnh Parkinson. Nhóm này giúp làm tăng mức độ của một chất hóa học trong não liên quan đến các chuyển động cơ trơn, có kiểm soát. Hiệu quả của những loại thuốc này rất hạn chế và thường là tạm thời, kéo dài khoảng hai đến ba năm.
- OnabotulinumtoxinA (Botox). Thuốc có thể được tiêm với liều lượng nhỏ vào các cơ xung quanh mắt của bạn. Botox ngăn chặn các tín hiệu hóa học khiến cơ co lại, có thể cải thiện tình trạng co thắt mí mắt.
>> Botox không chỉ được dùng trong y học mà còn được ứng dụng rộng rãi trong thẩm mỹ. Tìm hiểu thêm: Tiêm botox có nguy hiểm không?
- Đeo loại mắt kính đặc biệt, có thể giúp giảm bớt các vấn đề khi nhìn xuống. Một thành phần trong mắt kính cho phép những người mắc chứng liệt trên nhân tiến triển có thể nhìn xuống mà không cần di chuyển mắt xuống.
- Đánh giá, điều chỉnh giọng nói và khả năng nuốt. Từ đó, bạn học các kỹ thuật nuốt an toàn hơn.
- Vật lý trị liệu và liệu pháp vận động để cải thiện sự cân bằng.
Các nhà nghiên cứu đang nghiên cứu để phát triển thuốc điều trị bệnh, bao gồm những liệu pháp có thể ngăn chặn sự hình thành của “tau”.
Liệt trên nhân tiến triển không phải là một bệnh thường gặp và việc chẩn đoán cũng đang gặp nhiều khó khăn. Nếu đang có các triệu chứng trên hay đã được chẩn đoán bệnh, Bác sĩ của chúng tôi khuyên bạn nên đi tái khám thường xuyên và thực hiện đúng những hướng dẫn của bác sĩ để cải thiện chất lượng cuộc sống.
