Động kinh thùy trán: nhận biết để phòng ngừa

Động kinh thùy trán là một dạng động kinh phổ biến. Do thùy trán lớn và đảm nhận các chức năng quan trọng, động kinh thùy trán có thể gây ra các triệu chứng bất thường liên quan đến các vấn đề tâm thần hoặc rối loạn giấc ngủ. Động kinh thùy trán có thể kiểm soát được bằng thuốc. Khi thuốc chống động kinh không hiệu quả, ta có thể xem xét đến lựa chọn phẫu thuật hoặc kích thích điện.

1. Động kinh thùy trán là gì?

Để chat, gọi điện và đặt khám bác sĩ của chúng tôi

Động kinh xảy ra do sự rối loạn thần kinh, trong đó các cụm tế bào não gửi tín hiệu bất thường và gây co giật. Sự co giật bắt nguồn từ phía trước của não. Tình trạng này thường xảy ra trong khi ngủ.

Có rất nhiều nguyên nhân có thể gây ra động kinh thùy trán. Bao gồm nhu mô não bất thường, nhiễm trùng, chấn thương, đột quỵ, khối u,…

Đột quỵ gây ra động kinh thùy trán

2. Triệu chứng của động kinh thùy trán

Động kinh thùy trán thường kéo dài dưới 30 giây. Trong một số trường hợp, có thể phục hồi ngay lập tức sau khi xảy ra.

Các dấu hiệu và triệu chứng của co giật thùy trán có thể bao gồm:

• Chuyển động đầu và mắt sang một bên
• Hoàn toàn không đáp ứng hoặc đáp ứng một phần hoặc khó nói
• La hét hoặc cười lớn
• Tư thế cơ thể bất thường, chẳng hạn như một cánh tay mở rộng trong khi cánh tay kia gập lại
• Các động tác lặp đi lặp lại, giống như lắc lư, đạp xe đạp

Triệu chứng của co giật thùy trán bao gồm việc la hét

3. Nguyên nhân gây ra động kinh thùy trán

Động kinh thùy trán có thể được gây ra bởi nhiều bất thường khác nhau. Chẳng hạn như:

• Khối u
• Đột quỵ
• Nhiễm trùng não
• Chấn thương ở thùy trán của não.

Động kinh thùy trán cũng liên quan đến một rối loạn di truyền hiếm gặp được gọi là động kinh thùy trán về đêm. Nếu cha hoặc mẹ của bạn có dạng động kinh này, bạn có 50% cơ hội thừa hưởng gen bất thường và bạn cũng có thể phát triển bệnh tương tự.

Tuy nhiên, trong khoảng hơn một nửa trường hợp mắc, nguyên nhân vẫn còn chưa rõ.

4. Động kinh thùy trán gây ra những biến chứng gì?

Động kinh thùy trán có thể dẫn đến các biến chứng:

• Động kinh trạng thái: Là hoạt động co giật xảy ra kéo dài hơn bình thường. Vì loại động kinh này có xu hướng xảy ra theo cụm, có thể gây ra tình trạng nguy hiểm này. Các cơn động kinh xảy ra kéo dài hơn 5 phút phải được xem là một cấp cứu y tế.
• Thương tích: Các cử động xảy ra trong cơn động kinh có thể dẫn đến chấn thương cho người bị co giật. Động kinh cũng có thể dẫn đến tai nạn và đuối nước.
• Đột tử trong bệnh động kinh (SUDEP): Những người bị động kinh có nguy cơ tử vong cao hơn bình thường mà không rõ lý do. Có thể bao gồm các vấn đề về tim hoặc hô hấp, hoặc liên quan đến bất thường di truyền. Kiểm soát tốt các cơn co giật bằng thuốc là cách phòng ngừa đột tử trong động kinh tốt nhất.
• Trầm cảm và lo âu: Cả hai đều phổ biến ở những người bị động kinh. Trẻ em cũng có nguy cơ mắc chứng rối loạn tăng động giảm chú ý cao hơn.

Động kinh thùy trán gây ra trầm cảm và lo âu

5. Phương pháp chẩn đoán

Động kinh thùy trán có thể khó chẩn đoán vì các triệu chứng của nó có thể bị nhầm lẫn với các vấn đề tâm thần hoặc rối loạn giấc ngủ. Một số hiệu ứng động kinh thùy trán có thể là kết quả của các cơn động kinh ở các phần khác của não.

Để chẩn đoán, bác sỹ cần dựa vào triệu chứng, tiền căn bệnh lý và khám tổng quát. Ngoài ra, có thể sẽ cần khám chức năng thần kinh, bao gồm:

• Sức cơ
• Cảm giác
• Nghe và nói
• Thị lực
• Phối hợp động tác và cân bằng

Một số xét nghiệm cần để chẩn đoán:

• Hình ảnh học: Thường dùng MRI não. MRI sử dụng sóng radio và từ trường mạnh để tạo ra hình ảnh chi tiết của các mô mềm cấu tạo nên bộ não. MRI não có thể giúp ta tìm được nguyên nhân của động kinh thùy trán.
• Điện não đồ (EEG): Điện não đồ theo dõi hoạt động điện trong não thông qua một loạt các điện cực được gắn vào da đầu của bạn. Xét nghiệm điện não đồ thường hữu ích trong chẩn đoán một số loại động kinh. Tuy nhiên kết quả có thể là bình thường trong động kinh thùy trán.
• Video điện não đồ: Xét nghiệm này thường được thực hiện suốt đêm ở bệnh viện. Hoạt động điện não của bạn sẽ được theo dõi và ghi lại trong cả đêm. Sau đó, bác sỹ sẽ so độ phù hợp giữa các triệu chứng khi xảy ra cơn động kinh và hoạt động điện não lúc đó.

6. Điều trị bệnh động kinh thùy trán

Trong thập kỷ qua, động kinh thùy trán ngày càng có nhiều phương pháp điều trị. Nhiều loại thuốc chống động kinh mới cũng như các loại phẫu thuật có thể giúp ích nếu thuốc không có tác dụng.

6.1 Thuốc

Hầu hết các loại thuốc chống động kinh giúp kiểm soát tốt cơn co giật. Tuy nhiên, đáp ứng thuốc đối với mỗi bệnh nhân là khác nhau. Vì vậy, bác sỹ sẽ cân nhắc sử dụng các loại thuốc hoặc có thể kết hợp các loại thuốc để kiểm soát cơn động kinh. Các nhà nghiên cứu vẫn đang tiếp tục tìm kiếm các loại thuốc mới và hiệu quả hơn.

6.2 Phẫu thuật

Nếu cơn động kinh không thể được kiểm soát bằng thuốc, phẫu thuật có thể là một lựa chọn tiếp theo. Phẫu thuật liên quan đến việc xác định chính xác các khu vực của não xảy ra co giật.

Kỹ thuật hình ảnh mới hơn như chụp cắt lớp vi tính phát xạ đơn (SPECT) có thể giúp xác định khu vực tạo ra các cơn động kinh.

Chụp cắt lớp vi tính phát xạ đơn SPECT

Một kỹ thuật được gọi là lập bản đồ não thường được sử dụng trước khi phẫu thuật động kinh. Lập bản đồ não liên quan đến việc cấy điện cực vào một khu vực của não và sử dụng kích thích điện để xác định xem khu vực đó có chức năng quan trọng hay không. Nếu quan trọng, sẽ tránh phẫu thuật trên khu vực đó. Ngoài ra, MRI chức năng (fMRI) được sử dụng để phản ánh vùng ngôn ngữ của não.

Sau phẫu thuật, bạn có thể vẫn phải dùng thuốc chống động kinh, tuy nhiên thường với liều thấp hơn.

Phẫu thuật trong bệnh động kinh thùy trán có thể bao gồm:

• Loại bỏ các điểm trọng tâm: Nếu cơn động kinh của bạn bắt đầu ở một điểm trong não, việc loại bỏ phần nhỏ mô não tại điểm đó có thể làm giảm hoặc ngưng xảy ra các cơn động kinh.
• Cô lập điểm trọng tâm: Nếu phần não gây ra cơn động kinh có chức năng quan trọng và không thể loại bỏ, bác sỹ sẽ phẫu thuật để cô lập phần não đó. Điều này giúp ngăn chặn các cơn động kinh di chuyển vào các phần khác của não.
• Kích thích dây thần kinh phế vị: Cấy ghép một thiết bị tương tự máy tạo nhịp tim để kích thích dây thần kinh phế vị. Thủ thuật này thường làm giảm tần suất xảy ra các cơn động kinh.
• Kích thích não sâu (DBS): Quy trình này bao gồm cấy điện cực vào não của bạn. Điện cực được kết nối với một thiết bị kích thích, tương tự như máy tạo nhịp tim. Thiết bị này sẽ được đặt dưới da ngực của bạn. Khi cơn động kinh xảy ra, thiết bị sẽ gửi tín hiệu đến điện cực để dừng tín hiệu kích hoạt cơn động kinh.

6.3 Lối sống và biện pháp khắc phục tại nhà

Một số cơn co giật được kích hoạt do uống rượu, hút thuốc và đặc biệt là thiếu ngủ. Cũng có bằng chứng cho thấy căng thẳng nghiêm trọng có thể gây ra co giật. Và ngược lại bản thân các cơn động kinh có thể gây ra căng thẳng. Tránh các tác nhân này có thể giúp cải thiện việc kiểm soát động kinh.

Động kinh thùy trán là một loại động kinh khá phổ biến. Có nhiều nguyên nhân có thể gây ra tình tràng này. Vì thùy trán đảm nhận chức năng quan trọng trong não bộ, tình trạng này có thể dẫn đến nhiều biến chứng nguy hiểm không mong muốn. Nếu như bạn hay người thân có dấu hiệu và triệu chứng mắc phải loại động kinh này, hãy đến khám bác sĩ để được thực hiện xét nghiệm chẩn đoán và điều trị kiểm soát cơn động kinh kịp thời.

>> Xem thêm bài viết về động kinh thùy thái dương, một dạng động kinh cục bộ giảm ý thức để có phương pháp điều trị kjp thời. 

Bác sĩ Đào Thị Thu Hương